Konferencja ptaków
Foto: WO(lca.pl)

Pewnego razu ptaki całego świata, zarówno te nam znane, jak i te nieznane nikomu, zgromadziły się wszystkie na jednej wielkiej konferencji. Kiedy się spotkały, Dudek, cały drżący z przejęcia, usadowił się między nimi. - Drogie ptaki, znalazłem się w kłopocie. Gdzie nie spojrzę, widzę same kłótnie, rozpaczliwe walki o skrawek terytorium, wojny toczone o kilka ziaren kukurydzy. Tak dłużej być nie może. Latami przemierzałem morza i lądy. Pokonałem wielkie przestrzenie i znam wiele tajemnic. Posłuchajcie. Mamy Króla. Musimy go odnaleźć. W przeciwnym razie będziemy zgubione.

Tak rozpoczyna się opowieść o wyprawie ptaków w poszukiwaniu ich nieśmiertelnego króla, którego nigdy nie widziały, a którego istnienie jest objawioną tajemnicą. Początkowo niechętne i przejęte strachem przed nieznanym, a także przed spodziewanymi trudami podróży, ptaki ulegają jednak namowom charyzmatycznego przywódcy. Ruszają w niebezpieczną podróż. Po drodze spotykają ludzi, którzy dzielą się z nimi swoimi historiami i elementarnymi pytaniami o życie i śmierć, siłę i słabość, jasność i ciemność, dobro i zło, drogę i cel, o początek i koniec. Nie wszyscy uczestnicy wyprawy sprostają jej trudom. Niektórzy zginą, uciekną, zwątpią i zrezygnują. Te z ptaków, które dotrą do kresu podróży, czeka jednak zaskakujący finał.

Przedstawienie oglądać można wprost, albo alegorycznie. Ptaki od starożytności są symbolem świętości i duszy ludzkiej, która po śmierci ulatuje z ciała (dlatego anioły przedstawiano jako uskrzydlone postacie). Inaczej odbierze spektakl sceptyk, inaczej mistyk. Racjonalista dostrzeże w nim piękną bajkę ze szlachetnym, pełnym mitów przesłaniem. Idealista odnajdzie walory duchowe w baśniowym poszukiwaniu uniwersalnej prawdy o tym, co dla niego podstawowe, choć pozazmysłowe.

Możliwy jest też współczesny i środkowoeuropejski klucz do interpretacji przedstawienia zrealizowanego przez twórców nieprzypadkowo nazwanych „grupą wyszehradzką”, którą z polskimi aktorami stworzyli: Ondrej Spišák (słowacki reżyser), Szilárd Boráros (węgierski scenograf) i Pavel Helebrand (czeski muzyk). Przecież Węgrzy, Czesi, Słowacy i Polacy – niczym ptaki w scenicznej opowieści – także zrywali się do lotu ku wolności, choć droga ku niej była długa, trudna, wieloetapowa, pełna przeciwności i ofiar, ale także zwątpienia i niewiadomego, czy cel jest osiągalny. Ten trop sufluje plakat do przedstawienia, na którym dostrzeżemy młodego Lenina z dudkiem (w przedstawieniu to przywódca ptasiego stada) na głowie, ale w szatach i pozie Chrystusa. W kraju, w którym obalanie komunistycznej dyktatury rozpoczęło się w stoczni im. Lenina, pod przewodem lidera z Matką Boską w klapie, ta artystyczna alegoria i synteza nie powinna jednak zaskakiwać.

Jeszcze inny trop podpowiada krytyk teatralny Łukasz Drewniak: „Konferencja ptaków” jest traktatem o wędrowaniu. O szukaniu niemożliwego, o ściganiu marzenia o idealnym porządku świata. Spišák uciekł w ostatniej chwili od politycznej i teologicznej interpretacji postaci Dudka-uwodziciela mas, dwuznacznego przewodnika przez cierpienie i czas, prowadzącego do władcy-boga, który być może wcale nie istnieje. Ale teraz patrzymy już na to przedstawienie inaczej. A co, jeśli jest to najbardziej przejmujący spektakl o uchodźcach, jaki możemy sobie wyobrazić?

Efekt? W maju 2015 roku spektakl zdobył nagrodę jury społecznego 55. Kaliskich Spotkań Teatralnych. Wyróżnienie dla legnickiego zespołu zostało przyznane za „udowodnienie atrakcyjnej istoty czystej gry aktorskiej, ascetyczną skromność środków wspomagających efekty sceniczne oraz za przyjemność oglądania zespołu przyjaciół bawiących się w Teatr przez duże T”.

“Konferencja ptaków” na legnickiej Scenie Gadzickiego w sobotę i niedzielę 21 i 22 stycznia o godz. 19.00. Spektakle przedpołudniowe 20 i 24 stycznia o godz. 11.00. Bilet 28 zł (ulgowy 17 zł). Rezerwacja tel. 76 72 33 505 lub bilety@teatr.legnica.pl.

Konferencja ptaków
Foto: WP(lca.pl)