Akademia Rycerska w Legnicy, założona przez Habsburgów ponad 400 lat temu, to prawdziwa perła barokowej architektury i duma miasta. Jej imponująca kubatura przewyższa nawet Zamek Królewski w Warszawie.

 

Akademia Rycerska została formalnie ustanowiona w 1708 roku, kiedy cesarz Józef I wydał odpowiedni dekret, tworząc elitarną Józefińsko-Królewską Akademię Rycerską. Przez wiele lat instytucja ta kształciła synów szlachty, stając się jednym z najważniejszych ośrodków edukacyjnych tamtego okresu. Wśród jej najbardziej znanych absolwentów znajduje się Kanclerz Wielki Koronny Andrzej Zamoyski. Nauki w Akademii pobierali również członkowie znamienitych rodów, takich jak Ossolińscy, Zamoyscy, Lubomirscy czy Radziwiłłowie.

Po 1945 roku, aż do 1978 roku, obiekt był wykorzystywany przez Armię Radziecką. Pełna renowacja Akademii Rycerskiej została zakończona w 2015 roku, przywracając jej dawny blask. Dziś Sala Królewska, będąca częścią Akademii, jest jednym z najbardziej reprezentacyjnych miejsc na Dolnym Śląsku.

Obecnie Akademia Rycerska służy jako siedziba kilku ważnych instytucji. Znajdują się tu: siedziba urzędu miasta, Legnickiego Centrum Kultury, Zespołu Szkół Muzycznych i Muzeum Miedzi. Fragment należący do muzeum i wystawy znajdujące się w nim, były początkiem spaceru historycznego, odbywającego się pod hasłem „Szpady, konie, pióra”.

- Tytuł nawiązuje do tego, co działo się w obiekcie w pierwszym okresie jego historii na początku XVII wieku, kiedy istniała tu szkoła, ale szkoła wyjątkowa patrząc także z dzisiejszego punktu widzenia, bo uczono się tu jazdy konnej, fechtunku i oczywiście także kaligrafii. Szpady i konie nadawały koloryt tej wyjątkowej, elitarnej szkole dla szlachty – opowiadał Konrad Byś z Muzeum Miedzi.

Jednym z elementów spaceru była wspinaczka do Sali Królewskiej po krętych schodach zabytkowej baszty, która na co dzień jest zamknięta.

- To klatka schodowa, która powstała w 1903 roku. Przybrała taką monumentalną formę, aby oddzielić, nazwijmy to zgrzyt architektoniczny, który znajduje się w zachodnim skrzydle Akademii Rycerskiej, bo pomiędzy dwoma częściami obiektu znajdował się mało piękny dziedziniec. Ta wieżyczka przesłoniła to, co już wówczas uważano za mało estetyczne – wyjaśniał Konrad Byś.

Monumentalny, będący chlubą miasta obiekt, który od 2015 roku cieszy już pełną krasą, nie wygląda tak, jak u zarania swoich dziejów.

Słynny pomnik lwa, poświęcony poległym uczniom i nauczycielom Akademii Rycerskiej, pierwotnie znajdował się w pobliżu części, w której mieści się dziś wydział spraw obywatelskich urzędu. W innym miejscu znajdowały się też konie, które obecnie strzegą drzwi szkoły muzycznej. Przed 1945 rokiem strzegły budynku ujeżdżalni, czyli dzisiejszej Sali Maneżowej.

- Po przejęciu obiektu w 1978 roku od Rosjan i rozpoczęciu remontu zmieniono zadaszenie. Pierwotnie były to dachy jednospadowe, wybudowane w XVIII wieku. Dzisiaj są to dachy dwuspadowe, które nawiązują do oryginalnego projektu osiemnastowiecznego wiedeńskiego architekta Antona Erharda Martinellego. On zaprojektował Akademię Rycerską właśnie z takimi charakterystycznymi, łamanymi, czyli mansardowymi dachami i to zostało uwzględnione przy adaptacji tych budynków w końcu XX i na początku XXI wieku – zdradził historyk Muzeum Miedzi.