Październikowe „czarne protesty” kobiet, które przeszły ulicami polskich miast, były zaskakującym dowodem na gorącą aktualność sztuki Julii Holewińskiej, którą w legnickim teatrze zrealizował wiosną tego roku kobiecy zespół dowodzony przez reżyserkę Alinę Moś-Kerger. Można się o tym przekonać już w nadchodzący weekend.

Sześć postaci sztuki to sześć pokoleń kobiet urodzonych w XX wieku. Najstarsza jeszcze przed II wojną światową, najmłodsza u schyłku ubiegłego stulecia. Mimo upływu lat wszystkie zmagać się będą ze swoją kobiecością poddaną presji tradycji, rodziny, religii, uprzedzeń, historii i polityki. Wszystkie, niczym ryby wyrzucone na brzeg, bezradnie upominać się będą o swoją podmiotowość. Wszystkie będą się miotać i pozostaną w rozdarciu pomiędzy pragnieniem wolności i miłości, a brutalną prozą życia i jego społecznymi kanonami.

„Urodziła się w tym samym roku, w którym położono kamień węgielny pod hotelem Bristol w Warszawie, gdy na ulicę Ołomuńca wjechały pierwsze tramwaje elektryczne…”. Kto? – „Kobieta, żona, artystka, matka, Żydówka, Polka, kochanka, ateistka, wdowa, gorszycielka, ponoć piękność”. Tak pisano o Irenie Krzywickiej – pisarce, działaczce społecznej i skandalistce, co to majtkami machała jak sztandarem, bo nie chciała być schematyczna jak haft krzyżykowy.

Jacek Sieradzki, Zwierciadło: „Teatr im. Modrzejewskiej sięgnął po sztukę „Krzywicka/Krew”, ale najmniej go interesowała tytułowa ikona feminizmu. Dużo bardziej – sześć losów polskich kobiet. Wojennej wdowy, Żydówki-emigrantki z 1968 roku, przybyszki ze wsi wciągniętej w ubeckie agentury, oszalałej betanki spod Lublina, lesbijki oswajającej się z własną seksualnością, dziewczyny z londyńskiego zmywaka zachodzącej w niechcianą ciążę. Sześć babskich historii splecionych w polifoniczny akord, perfekcyjnie wykonany przez legnickie aktorki, nie pierwszy raz sprawdzające się w podobnych tragikomicznych opowieściach. Reżyserka Alina Moś-Kerger ubrała je w intymność, nieozdobne halki, bose nogi, majtki czerwone po stracie niewinności. Zuniformizowała zgrzebnym strojem, czyniąc je jednocześnie bliskie widzom. Bez łatwizny i tanich łez”.

W kraju nad Wisłą drugiej dekady XXI wieku, w którym słowo gender wypowiadane przez kościelnych hierarchów i ich politycznych akolitów jest jak młot na czarownice, kochanek Krzywickiej Tadeusz Boy-Żeleński mógłby bez utraty aktualności przedrukowywać swoje przedwojenne teksty: „Nasi okupanci”, „Dziewice konsystorskie”, „Piekło kobiet”. Minęło kilkadziesiąt lat. Wojenna masakra, zagłada Żydów, komunizm, Solidarność, demokracja. Zmieniło się niemal wszystko, a jednocześnie przeminęło tak niewiele, skoro można było usłyszeć i taki głos: „Jedyna dobra rzecz, którą Niemcy uczynili, to rozstrzelanie Boya-Żeleńskiego” - zauważył ledwie kilka lat temu pewien szanowany ksiądz, autor „Dogmatyki katolickiej” z profesorskim tytułem. Tyle kontekst. Ważny, bo tu i teraz. Boleśnie aktualny w dniach, w których Polka Walcząca wyszła na ulice, by upomnieć się o godność i podmiotowość.

„Feministyczny manifest? Tak, aktorki niosą w wyciągniętych nad głowami rękach czerwone majtki jak sztandar. Ale jeśli ten spektakl traktuje o prawach kobiet, to pierwszym z nich jest prawo do tworzenia biografii, w której dominantą będzie to, co intymne i co z kobiecością najściślej związane” – pisała po premierze Magda Piekarska w Gazecie Wyborczej Wrocław.

Legnicki spektakl ledwie kilka dni temu wystawiony został na XVI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu. Wpadł w oko młodzieżowemu jury, które nagrodziło choreografkę przedstawienia uznając ruch sceniczny w spektaklu „za najlepsze przedstawienie manifestu rzeczywistości”.

„Krzywicka/Krew” na Scenie Gadzickiego Teatru Modrzejewskiej w Legnicy w sobotę i niedzielę (29 i 30 października) o godz. 19.00. Bilet 27 zł (ulgowy 16 zł).

Konkurs

Mamy dla naszych czytelników jedno podwójne zaproszenie na niedzielny spektakl. Napiszcie dlaczego chcecie zobaczyć przedstawienie? Swoje uzasadnienia, opatrzone hasłem KREW,  przysyłajcie na maila konkursy@lca.pl do piątku do godziny 14:00. Najciekawsza wypowiedź zostanie nagrodzona zaproszeniem.