Pomysł, by z powieści „Tysiąc spokojnych miast” Jerzego Pilcha wykroić motyw groteskowego zamachu na I sekretarza KC PZPR i uczynić go siłą scenicznego dramatu, był znakomity. Podobnie jak obsadzenie w roli szalonego autora tego pomysłu Zbigniewa Walerysia, wybitnego aktora, od którego nie można oderwać oczu.

Czytanie recenzji opisujących odgrywaną przez niego rolę, to wyjątkowa przyjemność dla oczu i duszy: „luterski Zagłoba, kuzyn gogolowskiego Chlestakowa, Odyseusz ziołowej nalewki”, „werbalny automat, Papkin zasilany napięciem 40 proc.”, „pijak, który od wódki trzeźwieje”, a ostatnio, już po prezentacji legnickiej wersji przedstawienia, także: „upiór polskiego wódopijstwa, wielki mag flachy, zaklinacz alkoholowego odoru, polski Kordian na emeryturze”. Te recenzenckie frazy są równie piękne, jak te Pilchowe i warte przynajmniej symbolicznej nagrody. Najmarniej flaszki dobrej wódki.

Już w 2007 roku spektakl zrealizowany prapremierowo w Zielonej Górze rozbił bank z nagrodami 13. edycji ministerialnego Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Otrzymali je wówczas: Jacek Głomb za reżyserię, Robert Urbański za adaptację sceniczną tekstu oraz Małgorzata Bulanda za scenografię. Na przeniesienie sztuki na legnickie deski przyszło nam jednak czekać blisko 7 lat. Ponownie spektakl został zauważony i doceniony, co cieszy tak samo, jak kolejne świetne recenzje.

„Uroczy. Ten staromodny przymiotnik najpełniej oddaje atmosferę, kunszt aktorów, zamysł reżyserski i efekt końcowy produkcji Teatru Modrzejewskiej. „Zabijanie Gomułki” to spektakl nieudziwniony, błyskotliwy, prowadzący widzów ścieżką bliską polskiej rzeczywistości” – ocenił i napisał recenzent, kulturoznawca i profesor Leszek Pułka, który obejrzał legnicką premierę przedstawienia.

Akcja sztuki rozgrywa się latem 1963 roku w egzotycznej dla wielu rodaków społeczności polskich luteran. Jej bohaterowie planują wyprawę do Warszawy i zgładzenie Władysława Gomułki, bowiem niejaki Józef Trąba (Zbigniew Waleryś) postanowił przed śmiercią zrobić coś pożytecznego dla ludzkości. Ten nierób, lekkoduch, pijak i filozof w jednym, ma jednak problem, bo, „cóż można uczynić, kiedy nie ma co uczynić”. Postanawia zatem zabić "jednego z wielkich tyranów". Wybór pada właśnie na I Sekretarza PZPR. Dlaczego akurat na niego? Hitler i Stalin są już „passé”, a Mao Tse Tung trudno osiągalny z uwagi na dystans i chroniczny brak gotówki. „Lepszy Gomułka w garści, niż Mao na dachu” – objaśni pomysłodawca i wielki miłośnik wysokoprocentowych trunków.

Jolanta Kowalska, Teatr: Spektakl Głomba przegląda się w zmatowiałym lustrze powstańczych mitów, podpowiadając zaczepnie, że Polak nic nie musi. Jest afirmacją trwania i zgody na świat. Są przecież rzeczy, dzięki którym najbardziej chuda egzystencja staje się bardziej znośna. Powieść Pilcha jest szkołą smakowania takich właśnie drobnych przyjemności. Prócz ognistej domowej nalewki są wśród nich erotyczne zauroczenia (…). Głomb jest mitotwórcą pospolitości, celebruje zwyczajność, dosmacza banał, ubarwia peryferie, sentymentalizuje przeszłość. Świat „Zabijania Gomułki”, zakrzepły w mięsistym języku prozy Pilcha, nie istnieje i nie wiadomo, czy kiedykolwiek istniał. Chciałoby się, by ten błogostan trwał jak najdłużej, ale przecież wiadomo, że prędzej czy później zdarzy się coś, co ów letarg zakończy i trzeba będzie w końcu wytrzeźwieć.

Spektakl prezentowano w wielu polskich miastach, a jego odświeżoną legnicką wersję oglądała także festiwalowa publiczność Polkowic, Gliwic i Kargowej. Już w marcu br. przekonamy się ile „Złotych Miedziaków” jest wart, bowiem udział w polkowickim XVI Festiwalu „Oblicza Teatru” przyniósł przedstawieniu aż cztery nominacje do nagród w kategoriach „najlepszy” (spektakl, reżyser, aktor, scenografia).

„Zabijanie Gomułki” na legnickiej dużej Scenie Gadzickiego w sobotę i niedzielę (17 i 18 stycznia) o godz. 19.00. Bilet 25 zł (ulgowy 15 zł).