„Rudolphina” jest jednym z priorytetowych projektów muzycznych miasta Wrocławia - Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku, promujących Śląsk jako ważny ośrodek kulturalny Europy. Została dofinansowana w trybie wieloletnim przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Wydarzenia Kulturalne 2014 r.

„Rudolphina I” jest pierwszym z cyklu sześciu koncertów prezentujących dzieła zgromadzone w bibliotece księcia legnickiego Jerzego Rudolfa, będącej jednym z najobszerniejszych zbiorów muzycznych XVII-wiecznej Europy. Koncerty z cyklu „Rudolphina II” w wykonaniu zespołu Cantores Minores Wratislavienses odbędą się w listopadzie i grudniu 2014 r. we Wrocławiu, Warszawie i Legnicy. Prezentować będą wielochórowe motety XVII-wiecznych mistrzów polifonii. Jerzy Rudolf, najmłodszy syn księcia Joachima Rudolfa brzeskiego iAnny Marii anhalckiej urodził się na zamku w Oławie 22 I 1595 r. W marcu 1611 r. postanowiono o podziale księstwa legnicko-brzeskiego pomiędzy dwóch żyjących synów Joachima. Starszy Jan Chrystian został w księstwie brzeskim, młodszy Jerzy Rudolf otrzymał (8 V 1612 r.): Legnicę, Złotoryję, Lubin, Wołów, Grodziec, Prochowice, Wińsko, Wąsosz, Ryczeń, Rudne, Chojnów (od 7. VII. 1616 r.).

Studia na Uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą oraz podróże po krajach Rzeszy, Półwyspie Apenińskim, Szwajcarii i Niderlandach zaszczepiły w księciu potrzebę tworzenia księgozbioru. Swoją bibliotekę czasowo umieścił przy kościele św. Jana w Legnicy, ponieważ trwał remont w pomieszczeniach zamkowych. Gdyby postąpił inaczej, to liczne grabieże zamku w czasie Wojny Trzydziestoletniej unicestwiłyby księgozbiór. Natomiast umieszczenie w kościele uratowało przynajmniej pewną część. Spis dokonany w 1636 r. inwentaryzował 530 woluminów, w tym 55 druków muzycznych. Muzyka stanowiła wielką pasję księcia, ponieważ gromadził najwybitniejszych kompozytorów ówczesnych czasów. A. Gabreli, O di Lasso, L. Marenzia, C. Merula, G.P. Palestrina i inni, oraz wszyscy kompozytorzy śląscy. Niektórych twórców znał osobiście, np. Henryk Schützem z Drezna dedykował mu swoje dzieła. Jerzy Rudolf ze względu na wojnę opuścił Legnicę w1633 r., później mieszkał w domu książąt legnickich we Wrocławiu. Umarł we Wrocławiu 14 stycznia 1653 r., jednak został pochowany w legnickim kościele pw. św. Jana.

Wrocławscy Kameraliści powstali na bazie chóru kameralnego Cantores Minores Wratislavienses założonego przez Edmunda Kajdasza w 1966 r. W latach 1974-76 chór działał przy Ośrodku Kultury i Sztuki, następnie przy Państwowej Filharmonii we Wrocławiu, zaś od 1979 r. jest samodzielną instytucją kultury, od 1994 r. instytucją Gminy Wrocław. Wrocławscy Kameraliści współpracują z najlepszymi polskimi zespołami muzyki dawnej (Concerto Polacco, Wrocławska Orkiestra Barokowa, Polska Orkiestra XVIII wieku i in.), solistami i dyrygentami (S.-L. Kaakinen, W. Ochman, M. Toporowski, J. T. Adamus, L. Tamminga, P. Esswood i in.), oraz orkiestrami, jak Wratislavia, Leopoldinum, Ricordanza, AUKSO, Śląska Orkiestra Kameralna, Orkiestra Kameralna Filharmonii im. L. Janačka z Ostravy i in., a także z W. Malickim, J. Trelą, R. Gonerą, mistrzem gitary Paco PeĂąą czy wirtuozem fletni Pana G. Zamphirem. Do chwili obecnej zespoły instytucji wykonały ponad 2.600 koncertów w całej Europie, a także w Gruzji, Armenii, Azerbejdżanie, Izraelu, Turcji i Meksyku. Oprócz nagrań radiowych (ponad 2.500 minut) zespół ma w swym dorobku 37 płyt, liczne nagrania telewizyjne oraz m.in. 36 występów na festiwalu Wratislavia Cantans i 8 koncertów podczas Gaude Mater w Częstochowie.

Zespół występuje również w składzie zwiększonym do 70 osób pod nazwą Cantores Maiores Wratislavienses. W skład tego zespołu wchodzą byli śpiewacy Cantores Minores Wratislavienses, w tym zawodowi muzycy, wykładowcy Akademii Muzycznej i szkół muzycznych Wrocławia. W 2002 r. zespół ten wystąpił w koncercie galowym z okazji 750-lecia miasta Breda (Holandia), a od roku 2007 występuje corocznie na Festiwalu Pokoleń im. E. Kajdasza na Dolnym Śląsku.

Zespół Ars Cantus powstał w roku 2000 jako grupa wokalna związana z Wrocławskimi Kameralistami, pracująca pod kierownictwem artystycznym Tomasza Dobrzańskiego. Artyści wykonują muzykę dawnych epok od średniowiecza, do wczesnego baroku, a także madrygały, motety i intrady znanego niemieckiego kompozytora Hansa Leo Hasslera. Istotną część repertuaru stanowią muzyczne zabytki Dolnego Śląska sięgające XIV wieku.

W 2001 r. na XI Festiwalu Muzyki Dawnej na Zamku Królewskim w Warszawie za wykonanie średniowiecznych pieśni ze zbioru „Carmina Burana” zespół został uhonorowany nagrodą im. Zofii Rayzacherowej „za największą indywidualność artystyczną w dziedzinie muzyki dawnej”. W grudniu 2004 r. koncert Ars Cantus był transmitowany ze Studia S1 do krajów Europejskiej Unii Radiowej (EBU).W roku 2011 zespół otrzymał nagrodę im. Adama Jarzębskiego „dla najlepszego wykonawcy na XX Festiwalu Muzyki Dawnej na Zamku Królewskim w Warszawie za wykonanie programu „Mikołaj z Radomia - opera omnia”. Miłośnicy muzyki dawnej znają zespół z festiwali i koncertów w Polsce, Austrii, Belgii, Czechach, Francji, Niemczech, Słowacji i we Włoszech.
Witold Łaszewski

Rudolphina - Foto: (lca.pl)